Tα μωρά θα συνεχίζουν να γεννιούνται για πάντα...

Univercity Press February 2009
kostantinos bibis

Έχουμε πολλαπλώς ακούσει από διαφορετικούς κάθε φορά ανθρώπους να μας μιλούν για την περιβόητη αυτή ελπίδα. Πολιτικοί, δάσκαλοι, γονείς, φίλοι και κάθε άνθρωπος που θέλει να μας δώσει δύναμη να ξεπεράσουμε μια οδυνηρή κατάσταση μας παρακινεί να έχουμε ελπίδα. Η παρακίνηση τους αυτή έχει συνήθως σκοπό να μας αποτρέψει από οποιοδήποτε είδος παραίτησης τοποθετώντας μας σε αναμονή μιας μακροπρόθεσμης προς το καλύτερο αλλαγής. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που στο όνομα της ελπίδας οι άνθρωποι , λόγω πολύπλοκων πολιτικοοικονομικών συμφερόντων , αναγκάζονται να παραμένουν αδρανείς και να αντικαθιστούν την εξέγερση με την προσευχή.
Παρόλα αυτά η ελπίδα είναι μάλλον κάτι αόριστο στο μυαλό μας που μεταλλάσσεται ανεξέλεγκτα αναλόγως με την κατάσταση στην όποια βρισκόμαστε. Είναι θα’ λεγα ένα θολό φως σ ’ένα σκοτεινό ορίζοντα που μας έλκει και μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε. Ωστόσο, το συχνό μας λάθος είναι οτι υπνωτισμένοι από το φως καθεαυτό αγνοούμε το σκοτάδι που μας περιβάλλει με αποτέλεσμα να σκοντάφτουμε σε κάθε βήμα ματώνοντας τα τόσο σημαντικά για την συνεχεία πόδια μας. Αν όμως μπορούσαμε να δώσουμε έναν ακριβή ορισμό στην ελπίδα, το θολό αυτό φως θα γινόταν φάρος που θα φρόντιζε να μας δείχνει το δρόμο και να μας γλιτώνει απ’τις επικίνδυνες συγκρούσεις.
Αν βρίσκαμε λοιπόν κάτι από την καθημερινότητα μας που θα μπορούσε να αποτελέσει την προσωποποίηση της ελπίδας, ίσως και ο ορισμός της να γινόταν ευκολότερος για εμάς. Απορρίπτοντας εν προκειμένω διάφορα στερεοτυπικά λογοτεχνικά σύμβολα περί ελπίδας, δεν μπορώ παρά να καταλήξω ότι αν η ελπίδα είχε σάρκα και οστά θα ήταν ένα νεογέννητο μωρό. Ένα μωρό από όποια σκοπιά και αν προσπαθήσει κάποιος να το εξετάσει δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει σ’ αυτό έναν αγνό φορέα μιας πολυσύνθετης δέσμης ελπίδων. Ένα μωρό ακόμα και αν εξεταστεί κυνικά ,δηλαδή ως ένας ακόμα άνθρωπος που θα μεγαλώσει, δεν παύει ακόμη και έτσι να φέρει την ελπίδα ότι ο άνθρωπος αυτός μπορεί να επιτύχει κάτι καλύτερο απ’τους προγονούς του.
Ο ζωγράφος Δημήτρης Τζάνης φροντίζει να αφιερώσει μια ολόκληρη έκθεση στους αθώους αυτούς μικροκαμωμένους φορείς ελπίδων. Πινάκες με αποκλειστικό τους θέμα τα μωρά φαίνονται να φλερτάρουν με το υπερρεαλιστικό στοιχείο. Το κάθε μωρό χρωματίζεται διαφορετικά βοηθώντας μας να κατανοήσουμε ότι η ισοπέδωση είναι και στην προκειμένη περίπτωση άτοπη. Πολύχρωμα μωρά μπλέκονται μεταξύ τους και αιωρούνται πάνω από περίτεχνα φόντα δημιουργώντας μιαν ατμόσφαιρα δύσκολα αποκωδικοποιήσιμη με την λογική όμως τόσο εύκολα καταληπτή με το ένστικτο και τις αισθήσεις του παρατηρητή. Ποιος λοιπόν θα ήταν πιο κατάλληλος να ορίσει την ελπίδα και την σχέση της με τα μωρά από έναν εικαστικό καλλιτέχνη που αφιέρωσε μια ολόκληρη έκθεση στην περίοδο της ζωής μας που πρωτοβλέπουμε τον κόσμο γύρω μας.
«H λέξη «ελπίς» προέρχεται από την αρχαία έλπω-έλπομαι που σημαίνει προσδοκία επιθυμητού (διφορούμενου) γεγονότος μέσα από το συναίσθημα της αυτοσυντηρήσεως.
...
Mε αφετηρία το αυτό συναίσθημα τα μωρά έρχονται στον κόσμο εν αναμονή κάποιου επιθυμητού μέλλοντος ακολουθώντας περίπου τη ρήση του Σαίξπηρ για την ελπίδα, πως «ελπίς είναι ο προπομπός και ακόλουθος τού εραστού» αυτό που μας συνοδεύει δίνοντας μας το απαιτούμενο κουράγιο για το μέλλον.
...
Tα «Mωρά» έρχονται στο φώς, στο προσκήνιο με όλο το μεγαλείο της εφάπαξ προσωπικής τους παράστασης και σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στο μυθολογικό κουτί της Πανδώρας που αφού απελευθέρωσε όλα τα δεινά, όλες τις κακίες προς τους ανθρώπους, κατάφερε να το κλείσει και μέσα έμεινε η ελπίδα.»
Έτσι λοιπόν τα μωρά έρχονται στον κόσμο κουβαλώντας μαζί τους πολλά που είτε εμείς έχουμε πετάξει από καιρό στα σκουπίδια της μνήμης μας είτε έχουμε πλέον σταματήσει να θεωρούμε γοητευτικά. Η ζωή στις σύγχρονες κοινωνίες μας έχει ωθήσει να γοητευόμαστε από το κατεστραμμένο και το ανήθικο –όπου η ηθική δεν ταυτίζεται με την θρησκευτική ηθική αλλά με την ηθική ως αντικείμενο τα φιλοσοφίας- με αποτέλεσμα να προσπερνάμε αδιάφορα το αγνό και το αθώο. Ας κοιτάξουμε λοιπόν το πρόσωπο ενός μωρού και ας αναγνωρίσουμε αυτήν την διάχυτη υγεία η οποία τόσο λείπει πια απ’τα δικά μας πρόσωπα και απ’το κόσμο γύρω μας. Άλλωστε μόνο όταν αναγνωρίζουμε κάτι έχουμε τη δυνατότητα να το αναπαράγουμε.

Univercity Press February 2009